Afganistan ile Batı Asya'da Ticaret Fırsatlarını Keşfetmek

Afganistan, Asya'nın güneybatısında yer alan bir ülkedir. Bu ülke kuzeyde ve kuzeydoğuda Türkmenistan, kuzeydoğuda ve doğuda Çin, güneyde ve güneydoğuda Pakistan, batıda ve kuzeybatıda İran ile komşudur; başkenti Kabil'dir. Bu ülkenin para birimi Afghani olup kodu AFN'dir. Afganistan'ın birkaç resmi dili vardır ancak Dari ve Peştuca en yaygın dilleridir. Afgan halkının çoğunluğu Müslümandır ve genellikle Sünni mezhebine mensuptur; ayrıca Hazaralar ve Tacikler gibi azınlıklar İsmaili Şii veya On İki İmam Şii gibi diğer dinlere de mensup olabilirler. Afganistan tarım, küçük sanayi ve etkili hizmetler üzerine kurulu tarımsal bir ekonomiye sahiptir. Bu ülkenin önemli ekonomik sektörleri arasında tarım, çiftçilik, hayvancılık, madencilik, petrol dışı sanayi, finansal hizmetler ve ticaret bulunmaktadır. Afgan işadamlarının diğer ülkelere ithal edip ihraç ettiği ürünler arasında gıda ürünleri gibi tarım ürünleri, tekstil ürünleri ve giysiler; değerli taşlar gibi mineral ürünler; makine ve ev aletleri gibi sanayi ürünleri; el sanatları ürünleri ile ahşap ürünler bulunmaktadır.

Bu ülke Pakistan, İran ve Tacikistan gibi bazı komşu ülkelerle yakın ticari ilişkilere sahiptir; ayrıca bazı Avrupa ve Asya ülkeleriyle de ticareti vardır. Afganistan'ın önemli ticari ortaklarından bazıları Hindistan, Çin, Birleşik Arap Emirlikleri, Kazakistan ve Almanya'dır. Bu ülke kömür madenleri, altın, bakır ve değerli taşlar gibi zengin doğal kaynaklara sahiptir; ayrıca safran, antep fıstığı, üzüm ve nar gibi ürünlerin üretimi özellikle Afganistan'ın gelirinin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Uluslararası yardımların yanı sıra ticaret ve finansal hizmetler de ülkenin gelir kaynaklarının bir parçasıdır.

Afganistan'ın ticaret manzarası gelişiyor, yeni girişimciler için hem fırsatlar hem de zorluklar sunuyor. 2023'te Afganistan'ın mal ithalat değeri zincirlenmiş endeksi 108. 7 olarak tahmin ediliyor ve bu, 2021'deki 81. 2'den önemli bir iyileşmeyi gösteriyor. Bu yukarı yönlü trend, ithal mallara olan artan talebi işaret ediyor ve bu da Afgan pazarına girmek isteyen işletmeler için kârlı bir yol olabilir. Ancak, mal ithalat hacmi zincirlenmiş endeksi de 2021'deki 66. 3'ten 2023'te tahmini olarak 116. 6'ya yükseldiğini gösteriyor; bu da ithalatların arttığını ancak piyasaya giren mal hacminin de genişlediğini öne sürüyor.

Bu durum yeni girişimler için rekabetçi bir ortam yaratabilir. İhracat tarafında ise, Afganistan'ın mal ihracat değeri zincirlenmiş endeksi, 2021'deki 109. 4'ten 2023'te tahmini olarak 107. 6'ya yükselebilir; bu da hafif dalgalanmalar ama genel istikrar gösteriyor. İhracat birim değer endeksi ise, 2021'deki 110. 9'dan tahmini olarak 2023'te 99. 7'ye düştü; Afgan mallarının küresel pazardaki fiyatlarında bir düşüşü yansıtabilir. Girişimcilerin bu dinamiklere dikkat etmesi gerekiyor çünkü kârlılığı etkileyebilirler.

Karşılaştırıldığında, Afganistan'ın GSYİH büyümesinin 2023'te yaklaşık 883. 7 milyar USD olması bekleniyor ve cari hesap dengesi GSYİH'nın -%1. 17'si seviyesinde; döviz istikrarını ve yatırım cazibesini etkileyebilecek bir ticaret açığını gösteriyor. Enflasyon oranları %8. 59 civarında seyrederken, işletmelerin bu ortamda iş yapma maliyetlerini de göz önünde bulundurması gerekiyor. Genel olarak, Afganistan benzersiz ticaret fırsatları sunarken, potansiyel yatırımcıların bu karmaşık manzarayı etkili bir şekilde yönetmek için kapsamlı piyasa araştırmaları ve risk değerlendirmeleri yapmaları önemlidir.