Suriye"nin doğal kaynakları ve ticaret potansiyeli"
Suriye'nin kuzeybatısında Akdeniz kıyısı boyunca uzanan Al-Lübnan Sıradağları bulunur. Bu dağlar, ülkenin batı bölgesinde yer alan dar bir kıyı ovası ile iç bölgelerdeki dağlık alanları birbirinden ayırır. Suriye'nin doğusunda ise geniş çöllük bölgeler ve Fırat Nehri vadisi yer alır. Suriye'nin doğu bölgelerini Fırat ve Dicle nehirleri oluşturur. Fırat Nehri, Türkiye'den doğarak Suriye'ye girer ve ülkenin doğusundan güneye doğru akarak Irak sınırlarına ulaşır. Dicle Nehri ise Suriye'nin kuzeydoğusundan geçer ve Fırat Nehri'ne katılır. Bu nehirler, tarım için önemli su kaynakları sağlar ve Suriye'nin sulama sistemlerini besler. Suriye, petrol, doğal gaz, fosfat ve krom gibi çeşitli doğal kaynaklara sahiptir. Bu kaynaklar ülkenin ekonomisi için önemlidir.
Suriye, Orta Doğu'da Arap Yarımadası'nın kuzeyinde, Batı Asya'da yer almaktadır. Batı Asya'da , Orta Doğu'da Arap Yarımadası'nın kuzeyinde ve Akdeniz'in doğusunda yer alır . Kuzeyde Türkiye, batıda Lübnan ve Filistin, doğuda Irak ve güneyde Ürdün ile sınır komşusudur. Suriye'nin coğrafyası batıda sıradağlar, iç kısımda bozkırlar içerir. Ülkenin doğusunda Suriye çölü, güneyinde ise Dürzi sıradağları yer alır. Fırat Nehri Suriye çölünü ikiye böldü. 1973 yılında Fırat Nehri üzerine inşa edilen barajın rezervuarı Esad Gölü olarak anılmaktadır ve şu anda Suriye'nin en büyük gölüdür. Suriye'nin en yüksek noktası Cebel -i Şeyh Dağı'dır.Lübnan sınırında 2.814 metre (9.232 fit).
Suriye ekonomisi devlet ekonomisi olarak bilinir. Özel sektörde güçlü finansal kaynakların ve altyapının olmaması ve devletin ekonomiye müdahalesi ülkeyi ekonomik olarak zor duruma soktu. Dağları, vadileri, çölleri, nehirleri ve açık sulara erişimiyle Suriye'nin çeşitli doğası, ülkenin sanayisi ve tarımı üzerinde muazzam bir etkiye sahip. Suriye ekonomisi sanayi, tarım ve ticaret olmak üzere üç temel direğe dayanmaktadır ve petrol ve gaz endüstrisinin yanı sıra turizm endüstrisini de unutmamak gerekir. Suriye ekonomisi 1990'lı yıllarda ülkenin geleceğini gölgeleyebilecek pek çok krizle karşı karşıya kaldı ve bunlar bir bakışta üç ana bölümde özetlenebilir.
- Petrol çabuk bozulan bir stok olup, yüksek fiyat dalgalanmaları ve yer altı rezervlerinin azalma eğilimi nedeniyle ana gelir kaynağı olarak değerlendirilemez.
- Suriye'de yıllık ortalama nüfus artışı %3,3 ile dünya ortalamasının üzerindedir. Bu eğilim işgücünü artırmış ve ülkeyi eğitim, sağlık ve sosyal güvenlik sistemine büyük yatırımlar yapmaya zorlamıştır.
- Suriye'nin Arap ülkelerinin Serbest Ticaret Bölgesi'nde bulunması veya Avrupa Birliği ile işbirliği veya Dünya Ticaret Örgütü'ne katılması nedeniyle ortaya çıkan ticaret açılımı, Suriye sanayisi üzerinde büyük bir etkiye sahip olacaktır çünkü Suriye'deki birçok fabrika ve sanayi merkezi Devlet desteği bu açıklığa dayanamayacak.
Bir yanda Akdeniz'in ıslak kıyıları, diğer yanda çöl arasında yuvalanmış yarı kurak bozkır bölgeleri, ülkenin yaklaşık dörtte üçünü kaplar. Bu bozkır bölgeleri, çöl boyunca esen sıcak, kuru rüzgarlara ev sahipliği yapar. Suriye on dört eyalete bölünmüştür. Her il 60 ilçeye (Arapça: bölge) ve her ilçe daha küçük bölümlere (Arapça: ilçe) bölünmüştür. Şam, Suriye'nin başkenti ve ülkenin en büyük ikinci şehridir. Kuzeydeki Halep şehri, Suriye'nin en büyüğüdür. Lazkiye ve Tartus şehirleri, Akdeniz kıyılarındaki en büyük ve ana limanlardır.
Suriye'nin doğusunda geniş çöller bulunur. Bu çöller arasında en önemlileri Hamada el-Hamra ve Hamada el-Jazira'dır. Bu çöller, Suriye'nin doğusunu kapsayan geniş bir alanı kaplar ve iklimi etkiler. Suriye'nin batısında, Akdeniz'e kıyısı bulunur. Bu kıyı, ülkenin önemli limanlarından biri olan Lazkiye'yi içerir. Akdeniz sahil şeridi, tarım ve turizm için önemli bir bölgedir. Suriye'de birkaç önemli baraj ve göl bulunur. Örneğin, Tabka Barajı, Fırat Nehri üzerinde yer alır ve elektrik üretimi ve sulama için kullanılır. Suriye'nin en büyük tatlı su gölü olan Cebel el-Berede, ülkenin batısında yer alır ve turistik bir cazibe merkezidir.
-
Suriye"de gümrük işlemleri, Suriye Gümrük ve Vergi İdaresi tarafından yönetilmektedir. Bu süreç, ithalat ve ihracat faaliyetlerini denetlerken, gümrük beyanları, vergilendirme ve tarife düzenlemelerini içerir. Suriye"nin gümrük kanunları, uluslararası ticaret standartlarına uygun olabilir ve özel ithalat veya ihracat kısıtlamaları içerebilir. Ülke, Arap Ülkeleri Ligi gibi bölgesel ticaret birliklerine üyedir ve bu anlaşmalar çerçevesinde özel düzenlemeler uygulayabilir. Yabancı proje şirketleri, ihtiyaç duydukları ekipmanları vergi ödemeden ithal edebilirken, belirli yasaklı mallar arasında ilaçlar ve silahlar bulunmaktadır. Suriye"ye ithalat veya ihracat yapmayı planlayanların güncel bilgileri edinmeleri önemlidir; zira yasaklar ve kısıtlamalar ulusal güvenlik ve ekonomik politikalarla şekillenmektedir. İthalat vergileri ve tarifeleri de ürün türüne göre değişiklik göstermektedir. "
-
Suriye, Akdeniz"e kıyısı sayesinde deniz taşımacılığı için stratejik bir konumda yer alıyor. Ülkede bulunan Lazkiye, Tartus ve Banias gibi limanlar, dış ticareti destekleyerek ekonomiye katkıda bulunuyor. Ancak iç savaş ve siyasi istikrarsızlık, limanların faaliyetlerini olumsuz etkileyerek taşımacılık hacmini azaltmıştır. Uluslararası yaptırımlar da Suriye"nin deniz taşımacılığına erişimini kısıtlamaktadır. Suriye Serbest Bölgeleri, yatırımcılar için vergi muafiyetleri ve altyapı desteği sunarak ticaretin gelişmesine katkı sağlıyor. Bununla birlikte, savaş nedeniyle mal taşıyan gemi sayısı azalmış ve rotalar güncel koşullara bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Lazkiye Limanı, Suriye"nin en büyük limanı olup Akdeniz"deki ticaretin önemli bir kapısını oluşturuyor. Bu liman aracılığıyla yapılan taşımalar, Türkiye ve Rusya gibi ülkelerle bağlantılar kurarak bölgesel ticareti destekliyor.
-
Suriye, coğrafi olarak zengin bir yapıya sahiptir. Akdeniz kıyısındaki Al-Lübnan Sıradağları, batı bölgesindeki dar kıyı ovasını iç bölgelerdeki dağlık alanlardan ayırır. Doğuda geniş çöl alanları ve Fırat Nehri vadisi bulunur. Fırat ve Dicle nehirleri, tarım için önemli su kaynakları sağlar. Ülke, petrol, doğal gaz, fosfat ve krom gibi doğal kaynaklara sahiptir; bu kaynaklar ekonominin temelini oluşturur. Suriye"nin ekonomisi sanayi, tarım ve ticaret üzerine kuruludur. Ancak devlet müdahalesi ve özel sektördeki zayıflıklar ekonomik zorluklara yol açmaktadır. Suriye"nin yıllık nüfus artışı %3,3 ile dünya ortalamasının üzerindedir; bu durum eğitim ve sağlık sistemine büyük yatırımlar gerektirmektedir.
Ayrıca, Arap ülkeleri Serbest Ticaret Bölgesi"nde yer alması ve uluslararası ticaret anlaşmaları, sanayi üzerinde önemli etkilere yol açabilir. Ülkenin coğrafyası, sanayi ve tarım üzerinde büyük bir etkiye sahiptir; Akdeniz kıyıları tarım ve turizm için stratejik öneme sahiptir. "
-
Suriye"deki bankacılık sektörü, Suriye Merkez Bankası tarafından düzenlenmekte ve denetlenmektedir. Yabancı yatırımcıların Suriye"ye yatırım yapabilmesi için belirli prosedürler gerekmektedir. Suriye"nin bankacılık yasaları, yabancı bankaların ülkeye girişine izin verebilirken, mevcut durumda yabancı ülkelerin şube açmasına izin verilmemektedir. Ancak, Suriyeli ve yabancı ortaklıklarla banka kurulması mümkündür. Suriye"deki vergi sistemi, gelir vergisi ve bordro vergisi gibi çeşitli vergileri içermekte olup, vergi oranları gelir düzeyine göre değişiklik göstermektedir. Yabancı bankalar, yerel düzenlemelere uymak zorundadır ve Suriye Merkez Bankası"nın denetimi altındadır. Ayrıca, uluslararası finansal kuruluşlar Suriye"nin bankacılık sektörü hakkında raporlar yayınlayarak bilgi sağlamaktadır. Bu durum, ticaret ve sanayi odaları aracılığıyla iş dünyasına yansımakta ve güncel düzenlemeler hakkında bilgi paylaşımı yapılmaktadır.
-
Suriye"nin ticaret yapısı, iç savaş ve siyasi istikrarsızlık nedeniyle önemli değişiklikler göstermiştir. İhracat, enerji ürünleri, tarım, tekstil ve kimyasallar gibi sektörlere dayanırken, ithalat ise gıda, ilaçlar ve inşaat malzemeleri gibi ürünleri kapsamaktadır. Suriye"nin başlıca ticaret ortakları arasında Türkiye, Irak ve İran yer alır. Özellikle İran, Suriye pazarında rekabetçi fiyatlarla öne çıkmaktadır. Suriye"nin yeniden yapılanma süreci, ihracat fırsatlarını artırmakta ve bu durum yeni pazarların keşfedilmesine olanak tanımaktadır. Suriye"nin 22 milyonluk nüfusu, ihracatçılar için büyük bir tüketici pazarı sunmaktadır. Ancak, iç savaşın etkileri ve ekonomik yaptırımlar ticaretin gelişimini sınırlamaktadır. Suriye Ticaret Bakanlığı ve diğer kurumlar güncel ticaret verilerini yönetmekte ve dış ticaret politikalarını belirlemektedir.
